Байқау • 22 Мамыр, 2025

Жүзден жүйріктер анықталды

20 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Қазақстанның халық әртісі, әйгілі әнші Мәдениет Ешекеевтің құрметіне «Қазақтың дара дарыны» атты І республикалық дәстүрлі әншілер байқауы өтті. Ешекеевтің екпіндете, егілдіре салған әндері Бородулиха аспанында қалықтады.

Жүзден жүйріктер анықталды

Байқау қарсаңында «Бүлкілдер әнге салса көмейі...» атты кітаптың тұсаукесер рәсімі жасалды. Елдің түкпір-түкпірінен келген 30-ға жуық өнерпаз дәстүрлі ән жанрында бақ сынады. Оған Рамазан Стамғазиев, Толғанбай Сембаев, Ербол Айтбаев, Еркін Шүкіман, Ерлан Рысқали, Медіғат Манапов сынды елімізге белгілі өнер майталмандары қазылық жасады.

Ән өнерінің майталманы Мәдениет Ешекеев 1934 жылы бұрынғы Семей облысы Бородулиха ауданы Құрманқожа ауылында дүниеге келген. Әуелі ағасы Жұқабайдан тәлім алып, әйгілі Жүсіпбек Елебеков, Манарбек Ержанов секілді әншілерді тыңдап өседі.

«2017 жылы Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясында М.Ешекеевке арнап республикалық конференция, үлкен гала-концерт ұйым­дастырылып, домбырасы Ықылас Дүкенұлы атындағы Халық аспаптар музейіне қойылды. «Сұржекей» атты ән жинағы құрастырылды. Биыл осы жинақты ұстазымыздың 90 жылдығы қарсаңында шәкірті Толғанбай Сембаев екеуміз әншінің орындауындағы кейіннен ел ішінен табылған әндерін және ол туралы мақала, сұхбаттарды толықтырып, «Бүлкілдер әнге салса көмейі...» деген атпен қайта жарыққа шығардық», дейді шәкірті, әнші Еркін Шүкіман.

Мәдениет Ешекеев – әйгілі Ж.Еле­бековтің алғашқы шәкірттерінің бірі. Оның репертуарынан қазақ халық әндерімен бірге Біржан сал, Ақан сері, Абай, Жаяу Мұса, Балуан Шолақ, т.б. халық композиторларының әндері кең орын алды. Әсіресе Ешекеевтің өзіне ғана тән әншілік мәнерін айқын танытатын, оның ерекше нақыш-бояумен орындайтын Абай мен Әсеттің әндері, Балуан Шолақтың «Ғалиясы», Р.Елебаевтың «Жас қазағы», С.Кәрімбаевтың «Ақ еркесі» және халық әндері «Сұржекей», «Аққұм» жатады. Орындауындағы туындылар Қазақ радиосының алтын қорында сақталған.

«Сұлтанмахмұт Торайғыровтың «Бір халықтың әні кетсе, әдебиеті жесір қа­лады, сәні кетеді, сәні кетсе жаны кетеді. Қазақты жансыз ағаш қы­лып отқа жаққыларың келмесе, әнді сақтау­дың қамын қылыңдар» деген сөзі бар. Сондықтан мұндай байқаулар керек. Өлісі де, тірісі де дәріптелуге тиіс. Мә­дениет Ешекеев – қазақ ән өнерін қызғыштай қорып, көзінің қарашығындай қорғаған әнші. Хал­қымыздың дәстүрлі музыкасын жоғары деңгейге көтерген өнерпаз. Осы ретте әншінің есімін еске алып, насихатталуы – елдіктің белгісі. Байқау жоғары деңгейде өтті. Енді тоқтап қалмай, әрі қарай жалғаса бергенін тілейміз», дейді әнші Ербол Айтбаев.

Биыл алғаш рет өткізілген бай­қаудың бас жүлдесін астаналық Айдос Саниязбекұлы иеленіп, жеңімпаз атанды. І орын – Таңат Мұқашев (Абай облысы), ІІ орын – Аида Исраил (Алматы облысы) және Сәулет Аманғазин (Абай облысы), ІІІ орын – Өмірзақ Шешхан (Көкшетау қаласы), Ұлжан Әбілқасымова (Алматы қаласы), Мадияр Өмірғалы (Қарағанды облысы). Әлмағамбет Қапсәләмұлы атындағы арнайы жүлдені – Айдан Бауыржанов (Абай облысы), Ақылбай Абайұлы атындағы арнайы жүлдені – Мағжан Ысқақ (Павлодар облысы), Бородулиха ауданы әкімінің арнайы жүлдесін – Абдұррахмен Естайұлы (Алматы қаласы) иеленді. Ал Кәмшат Қабыкенова (Алматы облысы), Дамир Рахымбердиев (Тараз қаласы), Рүстем Жү­сіпов (Астана қаласы), Қуандық Төке­нов (Қарағанды облысы), Жалын Құнан­бай (Павлодар қаласы) дипломант атанды. Байқау жеңімпаздарының барлы­ғы қомақты қаржылай сыйлық­тармен марапатталды.

Байқауды ұйымдастырған Абай об­лыстық мәдениет, тілдерді дамыту және архив ісі басқармасының басшысы Жанжігіт Омархан қазылар мен қаты­сушыларға алғыс білдірді. Кеш соңында бай­қауға қазылық жасаған елімізге бел­гілі әншілер Мәдениет тойына әннен шашу шашты.

«Әрбір қатысушы өз өнерін үлкен дайындықпен, жан-тәнімен көрсете білді. Өнерпаздардың деңгейі өте жоғары, бір-бірінен қалыспайды. Сол себепті олардың өнерін бағалау, шын мықтыны анықтау оңайға соқпады. Дегенмен «Кіл жүйрікте кім жүйрік?» демекші, дара шыққан таланттар анықталды. Байқаудың ұйымдастырылу деңгейі барлық жағынан жоғары болды», дейді қазылар алқасының мүшесі, әнші Ерлан Рысқали.

 

Абай облысы