Өндіріс • Кеше

«Abai» фабрикасының асуы

60 рет
көрсетілді
7 мин
оқу үшін

Абай тігін фабрикасының кеңес заманында атағы алысқа кетіп, дүркіреген еді. Жылына 2 млн дана ер мен әйелдің, баланың киімін, төсек-орын жабдығы мен жұмыс киімін тігіп шыға­ратын бұл өндіріс орнында 3 мыңға жуық адам жұмыс істеген. Фабрика өнімдері елдің ішкі нарығына ғана емес, тегіс одақ елдеріне тоқтаусыз жөнелтіліп тұрды. Тоқсаныншы жылдары тоқырауға ұшырап, жиырма жылдан аса есігі тарс жабылған ғимараттың қабырғасы ғана аман қалған. 2015 жылдан бері абайлық кәсіпкер Нұрхан Жұмабеков фабриканы оңалтып келеді.

«Abai» фабрикасының асуы

Суретті түсірген – Жангелді ӘБДІҒАЛЫМ

Екінші деңгейлі банктің жыл­дық пайызына да қарамай, қарыз алып,  фабриканың тамырына қайта қан жүгіртеді. Қазір төрт түрлі цех, қойма және фабриканың дүкені бар. Жер­гілікті жерден 100-ге тарта жұмысшы осында нәпақа тауып отыр. Фабрика басшысы: «Бізге керек сан емес, сапа», дейді. Бірнеше тапсырыс беруші бағасын тиімді етіп, ал өнімін арзан матамен тіге салуды өтініпті. Келісімшарт­ты сол үшін бұзып, сондай тап­сырыстың бәрінен бас тартыпты.

– Матаның сапалы болуы – фабриканың ең бірінші талабы. Одан кейінгі шаруа да, жауапкершілік те – бізге жүк. Шымкенттегі Қазақстанның ең ірі жеңіл өнеркәсібі «Azala» кә­сіпорнының өнімін кәдеге жаратып келеміз. «Azala» то­қы­ма комбинаты – біздің са­ланың негізі. Тоқыма ком­бина­тында бәрі жақсы болса, тігін фабрикаларында да бәрі ой­дағыдай болады. Мұнымен қоса сапалы маталардың түр-түрін Қытайдан да тікелей алдыра­мыз. Ешқандай делдалсыз. Оның өзі бізге үлкен олжа, – дейді фабрика басшысы.

Өнеркәсіп орны өңірдегі алпауыт компаниялардан, өндіріс ошақтарынан, жұ­мысшы ұйым­дардан арнайы киімдерге тапсырыс алып отыр. Тіпті жекелеген тап­сырысты да санына қа­ра­май тігеді. Қазір көпші­лікке күнделікті киетін киім­дер де тігіледі. Сол себеп­ті өндірістің өнімі жыл сайын ұлғайып келеді. Қазір­дің өзін­де фабрика төсек жап­қыш­тардың түр-түрін – көрпе жа­мыл­ғыла­ры, жаймалар, жастық тыс­тары, көрпелер, матрас­тар, жастықтар, түрлі арнайы киім­дер, сырт­қы киімдер, оның ішін­де әртүрлі жасқа арнал­ған күр­те­лер мен желеттер шығарып жатыр. Мұ­ны­мен қоса кәсіпорын мектеп формаларының толық жиын­тығына тапсырыс алады.

г

Осы тұста фабриканың дизай­нер-конструкторы Деля Гриньге артылар жауапкер­шілік жоғары. Тігілер киімнің алғашқы нұсқасы, дизайны білікті маманның қолынан өтеді.

«Маған жүктелген міндет – киімнің алғашқы сызбасын компьютер арқылы әзірлеп алып, конструкциялық қағаз нұсқасын арнайы ақылды құрыл­ғы­дан шығарамын да, пішу цехына жөнелтемін. Олар сосын тігін цехына жібе­реді. Осылайша, әуелгі өнімді әзірлейміз. Жалпы, кез келген тауардың өтімділігі дизайнына байланысты. Көзге көрікті болған дүние көптің көңілінен шығады», дейді дизайнер.

Тігінші Қамария Жәкенова фабри­каның ертеден келе жатқан қызметкері. Жасы жет­піске таяп қалса да, сүйік­ті ісінен қол үзгісі жоқ. Фаб­ри­ка тоқырау жылдары жабыл­ған соң, қаладағы тігін цехын­да жұмыс істепті. Қайта ашыл­ғанын естіп, бірден осында келіпті. Көп жылғы еңбегі еленіп, былтыр Президенттің Жарлығымен III дәрежелі «Еңбек Даңқы» орденімен марапатталды.

– Талай жыл осы фаб­рикада еңбек етіп, жабылып қалғанда, жанымыз ауыр­­ған еді. Енді міне, қайта өркен­деп жа­тыр. Бұл өңір экономикасы­на үлкен үлес қосып отыр. Абай қаласының іс тігетіндерінің бәрі осы жерден жұмыс тауып­ты. Жалақысы мардым­ды. Біз киімнің жаңа нұсқа­сын алғаш тігіп көреміз. Не­гізгі мінде­тіміз сол. Егер кем-ке­тік жері болса, бірден конс­трукторға айтамыз. Қайта пі­шіп, тігіп, үлкен цехқа үлгіміз­ді ұсы­намыз, – дейді Қамария Абайқызы.

Жақында фабриканың директоры Нұрхан Жұмабековтің арнайы шақыртуымен Алма­тыдан «Компания Астам» ЖШС директоры, техника ғылымдарының кандидаты Бегаим Баратбекқызы келіп, кәсіпорынның киім тігуде тех­нологиялық үдерісті жетіл­діру жолдарын жобалап беріпті.

«Бұл фабрикада 1986–1988 жылдары жапон және неміс құрал жаб­дықтарын қою үде­рісіне қаты­сып және 1989 жылы ғылыми жұмысымның нәтижесін енгізу ретімен кел­ген­мін. Араға 37 жыл салып қайтадан «Abai» фабрикасына келгендегі бірінші көзге түскені – кең, жарық, биік ғимарат сақталғандай. Ал ті­гіп жатқан бұйымның түрі сан алуан. Бүгінде фабрикаға Германияның «Дюркопп Адлер» компаниясының ин­нова­циялық құрал-жабдық­тарын, технологиясын енгізу ретін қарас­тыру көзделіп отыр. Бұл жоба іске қосылған жағдайда техник, механик және технологтерді неміс мамандары оқытады», дейді Бегаим Баратбекқызы.

Өндіріс басшысы тігінші­леріне қолайлы жағдай жасауға басымдық береді. Фабрика іші­нен балаларға арналған ойын алаңын дайындап қойып­ты. Қыз­меткерлердің ба­ла­бақ­шаға бармайтын бала­ла­ры күні бойы уақытын сонда өткізеді. Ойыншықтың түр-түрі, балдырғандардың зейінін ашатын журналдар, бояулар бар. Мұнымен қоса, массаж орталығы жұмыс істейді. Күні бойы жауырыны талған жұмысшылар бір мезет кәсіби массажистің көмегіне жүгінеді. Фабриканың осы секілді жылы қамқорлығы жұмыс күшін жеңілдетіп отыр. Сондай-ақ іргесіндегі Топар демалыс орнында фабриканың өз аймағы бар. Жаз шыға қызметкерлер сол жерде отбасымен уақыт өткізеді. Барлығы фабрика есебінен, тегін.

Фабрикаға әлі де тігіншілер қажет. Абай ауданындағы ауыл­дардан, жан-жақ­тан жұ­мыс­қа ниетті жандар хабар­ла­сатын көрінеді. Алай­да қаты­нап істеуге уақыт тапшы. Фабрика басшы­лығы мұның да орайын тауып отыр. Қызметкерлерге ар­нал­ған тегін жатақхананың құ­ры­лысы басталып кетіпті. Ен­ді тігін­шілер баспанамен де қамтылады.

Фабрика жанындағы дү­кенде «Abai» брендімен тігілген өнімдер самсап тұр. Соның ішінде сәби­дің жей­десінен бас­тап мек­теп оқушылары мен поли­цейлердің формасы, дә­рігер­лер­дің халаты, жастықтар мен матрас­тарға дейін бар. Мұн­дағы тігін­шілер сол орын­даған жұмысына қарай 100-350 мың теңге аралығында жалақы алады.

Тігін фабрикасының директоры Нұрхан Жұмабеков алдағы уақытта өндіріс көле­мін ұлғайтып, келешекте жүн өңдеу және жіп иіру цехтарын ашуды жоспарлап отыр.

 

Қарағанды облысы,

Абай қаласы